Egosu Kamçılanmayan Bir Çocuk Yetiştirmek

         Egoizmi kamçılayan sebepler üzerine ek düşünceler:

         İnsanın dünyaya kendi deneyimini yaşaması için geldiğini biliyoruz. O halde çocuğa o deneyimi en sağlıklı bir biçimde yaşaması, ruhsal bir kazanç sağlaması için yardım etmek sorumluluğundayız. Ama ne yapıyoruz? Hiç farkına varmadan kendi egomuzu, yani bütün doğrularımızı yanlışlarımızı, heveslerimizi, iyi veya kötü dediğimiz değerlendirmelerimizi, hükümlerimizi, çocuğumuz üzerine baskı ile kızıp bağırarak, çeşitli cezalar uygulayarak, başkaları ile kıyaslayarak, onun onuruna saygı göstermeyerek, kopyalıyoruz. Kendimizi kopyalamak, sevgi gibi görünse de, gerçekte sevgi değildir.

         Dünya yaşamı varsa ego da olacaktır. Zaten dünyaya yeni gelmiş bir bebeğe, sevgi ile yaklaşmak, onun duygularını paylaşmak, ihtiyaçlarını karşılamak, acı ve ıstırap içinde olduğunda onu teselli etmek, şifasını sağlamak kısaca onu sevgi içinde en güzel koşullar içinde gelişmesini sağlamak da bir ego yaratır. Sevgi ortamı içinde( ki burada doğru sevgiden bahsediyoruz), kendi olma ve kendisiyle barışık olma cesareti, farklı olma cesareti, kendini ifade cesareti, empatik olma yeteneği, mutlu olmamız için bizi kuşatan sayısız fırsatları görebilme yeteneği kazandırılmış bir çocukta yine ego oluşacaktır. Çünkü bu, toplumdan kopmadan toplumla gereken kadar uyumu sağlamak için şarttır. Ancak böyle bir çocuk, egosunu aklıyla ve kalbiyle belki daha kolaylıkla birleştirebilir. Elbet ki burada, ne yaparsak yapalım, çocuğun dünyaya gelişindeki program ve daha önce kazanmış olduğu bilinç her şeyin önündedir. En mükemmel bir biçimde çocuğunuzu yetiştirirsiniz o yine her an kamçılanan bir egoya sahiptir veya en kötü koşullarda çocuk, olağan üstü bir kişilik kazanır, bu ihtimal her zaman vardır.

         En kısa bir biçimde ifade etmek gerekirse, egoizmi sevgisizlik kamçılamaktadır. Sevgi ortamında büyümeyen çocuk (sadrazam da olsa adam olmayan çocuk gibi) ömür boyu ne kendini sevebilir, ne başkalarını, onu ne kadar sevseniz dipsiz kuyu gibidir, ona sevgi yetmez. Sevgisizlikten kaynaklanan gelişim bozuklulukları nedeniyle de onu zaten çevresi sevmeyecektir. “Annesinin sevmediği çocuğu kimse sevmez.” Bu söz bir Fransız psikoloğa ait. O çocuk veya yetişkinin artık her vesile ile egoizmi kamçılanacaktır. Egoizmin kamçılanması, egonun gönül değerlerinden kopması demektir. Kamçılanan egoizmin tezahürü elde edilen fırsata bağlı olarak çok büyük olabilir veya fırsat çok azdır, kişiyi mazlum görürüz. Dr. Erdal Atabek bir yazısında şöyle diyordu: “neden bizim insanımız güçsüzken zavallıdır, güçlenince zalim olur?”  Bu yalnızca bizim insanımız için değil, tüm insanlar için geçerlidir. Egoist bir insan gücü yoksa zavallıdır, gücü varsa zalimdir. Çünkü zavallılık ve zalimlik aslında tek bir durumun koşullara göre değişen iki yüzüdür. Hitler’in çok acımasız koşullarda bir çocukluk geçirdiği biliniyor.

         Burada bütün mesele, kalbi ve aklıyla birlikte egosunu kullanan bir insanın nasıl yetiştirileceğidir? Çocuktan beklemekte olduğumuz özellikleri ona kazandıracak ana, baba veya aile, okul ortamı nerede? Önemli olan ideal bir ana baba veya öğretmen olmak değildir; doğru düşünmeye ve davranmaya, gayret etmek, çocuğun yanlışlarını doğru değerlendirebilmek, hatayı çocukta değil, kendinde arayabilmek, çocukla birlikte kendimizi yeniden yetiştirebilmektir. Büyük Düzen, gayret içinde olan ana babaların, öğretmenlerin hatalarını düzeltiyor, çocuktaki tahribatı ortadan kaldırıyor, en doğru davranış için onların şuurlarını aydınlatıyor. Yeter ki biz her şeyi bildiğimizi, en doğruyu yaptığımızı iddia edip gelişmemizin önünü kapatmayalım.

Güney Haştemoğlu

(Güncelleme: 08/01/2007)