Tehlikeli Deney İçin Son 10 Gün

           Evrenin oluşumunun sırlarını aydınlatmayı amaçlayan İsviçre CERN laboratuarındaki ATLAS Projesi'nin startına 10 gün kaldı. Bazı fizikçiler 'yüzyılın deneyi'nin evrenin sırlarını çözeceğini savunurken, bazıları da 'kara delik'ler açılacağı gerekçesiyle buna karşı çıkıyor.

           Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi (CERN) bünyesinde, AB ve diğer ülkelerden gelen onlarca bilim adamı tarafından 9 milyar dolara mal edilen Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (Large Hadron Collider, LHG) deneyi 10 Eylül'de gerçekleşecek. Fransa - İsviçre sınırındaki bir bölgede yerin 150 metre altındaki 27 kilometrelik bir tünelde gerçekleştirilecek bu deneyde, her maddenin yapı taşı olan atomun çekirdeğinde bulunan proton parçacıkları, LHG adlı bir makinede ışık hızına yakın bir hızla birbirlerine çarptırılacak. Bu parçacıklar saniyede 11 bin kez birbirlerine çarpacak.

Büyük enerji çıkacak

           Ortaya büyük bir enerjinin açığa çıkması bekleniyor. Örnek vermek gerekirse deney sırasında bir toz parçacığının bir milyarda biri boyutlarında bir alanda, güneşin 100 bin katı sıcaklığında ısı oluşacak. Bilim adamları, çarpışmalar sonunda şimdiye kadar keşfedilmemiş yeni parçacıkların açığa çıkmasını bekliyor. Böylece, evrenin oluşumuna neden olduğu iddia Büyük Patlama'nın (Big Bang) ilk saniyelerine benzer bir ortam yaratılacak. Böylece evrenin kökeni ilgili daha çok bilgi sahibi olacaklar.

Büyük tehlike

           Tüm buraya kadar her şey "ileri fiziğin" alanı gibi gözüküyor. Ancak birçok bilim adamı da bu deneyin çok büyük bir tehlike taşıdığını ve aslında tüm insanlığı ilgilendirdiğini söylüyor. Viyana Üniversitesi'nden Markus Goritschnig, deney sonucu dünyayı yutabilecek mini kara delikler ortaya çıkabileceğini söyleyerek, bunun sonucunda dünyanın dört yıl içinde yok olabileceğini öne sürdü.

           Mini kara deliklerin, bilinen en tehlikeli nesneler olabileceğini vurgulayan Goritschnig, deneyin 'ateşle oynamak' olduğunu savundu. Moskova'daki Steklov Matematik Enstitüsü'nden iki matematikçi Irinia Arefava ve Igor Volovich'e göre ise bu deney sırasında ortaya çıkan yüksek enerji, zamanda bir kırılma yaratacak. Buna göre açılacak zaman koridorunda geçmişe yolculuk yapılabilecek.

AİHM'e başvuru

           CERN’ deki deneye karşı olan bilim adamlarının başında Almanya'daki Eberhard Karls Üniversitesi Kimya Profesörü Otto Rössler geliyor. Rössler' e göre, deney sırasında açığa çıkan enerji, kara deliklerin açılmasına neden olacak. Ve tüm insanlık tehlikeye atılacak.

           Einstein'ın ünlü E=mc2 denklemine göre, açığa çıkan büyük enerji uzayda ve zamanda kırılma yaratabiliyor. Rössler deneyi durdurmak için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne (AİHM) başvurdu.

           Büyük Patlama" (Big Bang) teorisini doğrulayacak deney için bilim adamları uyarıyor: "Dünyayı yutabilecek mini Kara delikler ortaya çıkabilir. Sonunda her şey tamam edildi. Şimdi deney için geri sayım başladı. Tarih belli: 10 Eylül.

           Deney, evrenin oluşumunu tetikleyen "büyük patlama" (Big Bang) teorisini doğrulayabilecek nitelikte. Bunun için nükleer deneylerden bile daha karmaşık sayılan "parçacık çarpıştırma" işlemi gerçekleştirilecek. Tehlikeli bir deney olduğu için yerin altında kurulan devasa laboratuarda gerçekleştirilecek. Bu yüzden deneyi gerçekleştirecek olan ekip "güvenli ortam var" diyor ve deneyin yapılmasını savunuyor.

           Kaos teorisyeni şiddetle karşı çıkıyor. Ancak bir başka grup bilim adamı dün müthiş bir uyarıda bulundu. Onlara göre bu deney o kadar tehlikeli ki "dünyanın sonu olabilir". Bu amaçla daha önce de deneyin durdurulması için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne başvurmuşlardı. Ancak AİHM, "Büyük Hadron Çarpıştırıcı" aleyhindeki başvuruyu reddetmişti.

           Alman kaos teorisyeni Otto Rössler'in etrafında bir araya gelen insanların, AB'nin nükleer araştırma merkezi (CERN)'in 10 Eylül'de hizmete sokacağı laboratuarda yapılması planlanan "parçacık çarpıştırma" deneyine mani olabilmek için verdikleri dilekçeyi değerlendiren AİHM, başvuruyu geçen hafta reddetti.

"Dünyayı yutabilecek mini Kara delikler" ortaya çıkabilir

           Evrenin oluşumuyla ilgili "büyük patlama" teorisini doğrulayabileceği düşünülen deneye itiraz edenler, deney sonucu "dünyayı yutabilecek mini Kara delikler" ortaya çıkması ihtimalini öne sürüyor ve Fransa-İsviçre sınırındaki CERN laboratuvarının kapatılmasını istiyor.

           Vatandaş grubunun sözcüsü Viyanalı Markus Goritschnig, "Deney durdurulsaydı, şimdiye kadar hiç atılmamış bir adım atılmış olacaktı" dedi ve mahkemenin, yine de dava dilekçesini esastan görüşmesini beklediklerini belirtti.

Maddenin ilk kez kütle kazandığı an’a gitmeyi planlıyorlar

           "Mini Kara deliklerin, bilinen en tehlikeli nesneler olabileceğini" söyleyen Goritschnig, deneye katılan 26 fizikçinin "ateşle oynadığını" iddia etti. Bilim adamları, CERN deneyiyle fiziğin başlangıcına, maddenin ilk kez kütle kazandığı an’a gitmeyi ve maddenin neden ve nasıl kütle sahibi olduğu sorusunu cevaplandırmayı tasarlıyor.

Parçacık hızlandırıcıyı harekete geçirmek zor

           İsviçre-Fransa sınırında, 27 kilometrelik bir tünel içerisinde bulunan parçacık hızlandırıcıyı harekete geçirmek o kadar kolay değil; önce makinenin 8 ana parçası -271 dereceye kadar soğutulacak. Ardından, 1600 adet süper-iletken mıknatıs düzgün olarak çalıştırılacak. Deney sırasında bütün parçaların senkronize şekilde çalışması şart. En ufak uyumsuzluk risk sayılıyor. Saniyede 800 milyon parçacık çarpışması olması beklenen "asrın deneyi", yerin 150 metre altında yapılacak. Deneye Türkiye'den de bilim adamları katılıyor.

www.milliyet.com.tr

03.09.2008 *ruhsalboyut.com*