Kızılderililerin Bilgelik Dolu Atasözleri

           Beyazların Amerika’ya adım atmasıyla kaderleri değişen ve asimilasyona uğrayan Kızılderililerin bazı sözleri, yüzlerce yıl öncesinden günümüze bilgelik taşıyor.

           İSTANBUL - Bir kızılderili atasözü, “Nimet de külfet de büyük ruhun elindedir. Bazen onun külfeti bizi nimetinden daha fazla akıllandırır” derken, bir başka atasözü ise “Derinin rengi insanları farklı kılmaz. İyi iyidir, kötü kötüdür. Büyük yaratıcı hepimizi kardeş olarak yaratmıştır” ifadesiyle eşitliğin ve kardeşliğin değerini gözler önüne seriyor.

           Polisler tarafından çıkarılan ve mevsimlik olarak yayınlanan Son İstasyon dergisinin 2. sayısında kızılderili atasözlerine yer verildi.

           Kızılderili ritüelleri ile “Oturan Boğa”, “Geronimo”, “Dinelen Ayı”, “Çılgın At”, “Kara Şahin”, “Tepen Kuş”, “Kırmızı Bulut” ve “Gümüş Bıçak” gibi ünlü kızılderili şefleri hakkında bilgilere yer verilen yazıda, Apache, Siouw, Cherokee, Kara Ayak, Comanche, Arapaho, Mohican ve Cheyenne gibi ünlü kızılderili kabilelerinin yüzyıllardan süzülüp gelen atasözleri de yer alıyor. Kızılderili kültürü ile inanışlarını da yansıtan bilgelik dolu atasözlerinden bazıları şöyle:

           * Ağlamaktan korkma. Zihindeki ıstırap veren düşünceler gözyaşı ile temizlenir.
           * Arkamdan yürüme, ben öncün olmayabilirim. Önümde yürüme, takipçin olmayabilirim. Yanımda yürü, böylece ikimiz de eşit oluruz.
           * Bir düşman çok, yüz dost azdır.
           * Düşmanımı cesur ve kuvvetli yap. Eğer onu yenersem utanç duymamayım.
           * Derinin rengi insanları farklı kılmaz. İyi iyidir, kötü kötüdür. Büyük yaratıcı hepimizi kardeş olarak yaratmıştır.
           * Su gibi olmalıyız. Her şeyden aşağıda ama kayadan bile kuvvetli.
           * Yeryüzüne iyi muamele et. O babanızın malı değil, onu çocuklarınızdan ödünç aldınız.
           * Komşunun hakkında hüküm vermeden önce iki ay onun mokasenleriyle yürü.
           * Ölüler güç ve bilgilerini beraberinde götürmez, yaşayanlara ilave eder.
           * Bir kere ‘al şunu’ demek, iki kere ‘ben vereceğim’ demekten iyidir.
           * Gözün ile değil yüreğin ile hüküm ver.
           * Kehanet, muhtemel bir olayı kesin bir bakış ile görmekten başka bir şey değildir. Hava ya bulutlu olacaktır ya da güneş açacaktır.
           * Eğer herkes bir başkası için bir şey yaparsa dünyada ihtiyaç içinde kimse kalmaz.
           * Yanlışı gören ve önlemek için eli uzatmayan, yanlışı yapan kadar suçludur.
           * Şeytan hakkında konuşmayın. Gençlerin kalbinde merak uyandırır.
           * Senin vicdanını senden başkası temsil edemez.
           * İnsanlar tabiattan uzaklaştıkça kalbi katılaşır. İnsanın gözleri öyle kelimelerle konuşur ki dil onları telaffuz edemez.
           * Verdikleri sözün sadece birini tuttu çatal dilli soluk yüzlüler; “Topraklarınızı alacağız” dediler ve aldılar.
           * Son ırmak kuruduğunda, son ağaç yok olduğunda, son balık öldüğünde, beyaz adam paranın yenemeyen bir şey olduğunu anlayacak.

NTV-MSNBC ve AJANSLAR

Güncelleme: 26 Ocak 2008 Cumartesi

03.02.2008