Bilgisayarlar Düşünebilir mi?

           Ne yazık ki önümüzdeki bu bin yılı kendimiz çalışarak geliştirmeliyiz. Çünkü dediklerimiz doğruysa, bilgisayarlar hiçbir zaman düşünemeyecekler. En azından, bugün bir bilgisayar deyince anladığımız şey, hiçbir zaman düşünemeyecek. Hesaplama yeteneği ve kaydetme kapasitesi çok yükseltilse bile bu olmayacak. Çünkü bilgisayarlar kurt koşturması örneğiyle uyumlu değiller. Bilgisayar, dışarıdan istediği kadar enerji alır, karşılığında enerji vererek istediği kadar soğur. Bilgisayar için ikinci yasa rafa kalkmış gibidir. Bilgisayarın işleticisi, ikinci yasanın tüm sonuçlarına bilgisayar için katlanır.

           Bir bilgisayar, enerji kullanarak ya da kullanmayarak, herhangi bir aptalca şeyle uğraşıp duruyorsa, bunu istediği kadar, isterse sonsuza dek yapabilir ve bu arada istediği kadar da enerji kullanabilir. Böylece de kurt koşturması ilkesiyle uyum içinde olmaz, bu ilkeyi sakatlamış olur. Buna en açık örnek o korkunç ekran koruyucularıdır; ekranda kuru resimler amaçsızca bir oraya bir buraya giderler. Sadece bir bilgisayar böyle bir kafasızlığa katlanabilir, ama bir kurt değil. Beyin de katlanamaz.

           Düzen zorunluluğu, sonunda ikinci yasadan gelir. Bu yasa, tüm doğal olarak sürüp giden olaylardan, evrenin entropisinin çoğalması için entropi yaymalarını ister. Entropi yayılımı için zorunlu olarak oluşan yeni düzen, atomların donanımına «hardware» yöneldiği yerlerde, yaşam oluşur. İçinde donanımına dayalı bir düzenin oluşturulması bulunmayan bir kaydedicide, dışarıda kalan düzene göre şekillenen bilgiler yaratılır.

           İkinci yasayla uyumlu olmayan bilgisayar, bir düzen geliştirme zorunluluğunda değildir. Zaten niye bir düzen geliştirsin ki? Bu bir olasılık olabilirdi, ama sonsuz ölçüde olanaksızdır. Bu yüzden, bugün anladığımız şekliyle bilgisayar hep bilinçsiz kalacaktır. Her kim bilgisayarların insanların yerine geçeceğini söylüyorsa, ya bir soytarıdır, ya da senden karşılığını vermeden bir şey istiyordur, belki de istediği paradır.

Kurt Koşturması

           Bir kurt bir kazı yediğinde enerjisi öyle çoğalır ki, bu enerjiyle aslında çayırda deliler gibi saatlerce oynayacağı, koşturacağı düşünülebilir. Ve kurt böylesi çocukça bir davranışla evrenin entropisini hızla yükseltebilirdi. Ama böyle bir yaşamla yaşlılığını göremezdi. Çünkü böyle geleceğini düşünmeyen bir yaratık için çevresinde çok az sayıda kaz vardır. Kurttaki çevrim olayı kesilir, entropi olaylı artık olamazdı. Bu ise evren için pek uygun olmazdı.

           Kurt kazı yedikten sonra koşturmayı bir yana bırakıp, enerjisini saklar. Evet, çayırlarda sadece yürüse bile, bunu olabildiğince az enerjiyle yapar. Ve enerjisini tutumlu kullanmak için, sere serpe yatmak yerine, kıvrılıp uyur.

           Bir kaz çiftliğinde tüm kazlar kaçsa ve kurtlara yem olsalar bile, kurttaki çevrim değişmez. Kurt koşturmak yerine bir sürü yavru doğurur. İşte bu, kurdun toplam entropiyi yükseltme yöntemidir.

Fizik ve Ötesi, Hans Grassmann, Evrim Yayınevi - 2002

29.06.2008 *ruhsalboyut.com*