Einstein Halkaları:
Hubble Egzotik Hizalanmadaki
Galaksileri Yakaladı
Hubble Uzay Teleskobu uzayda daha önce hiç görülmemiş optik bir hizalanmayı ortaya çıkardı: Birbirinin içine geçmiş bir çift parıldayan halka. Çifte – halka modeline neden olan şey, ön plandaki çok büyük bir galaksinin direkt olarak arkasında dizilen iki uzak galaksiden gelen ışığın karmaşık bükülmesidir; bir iplikteki üç boncuk gibi. Ön plandaki galaksi 3 milyar ışık – yılı uzaklıkta, iç ve dış halka 6 ve 11 milyar ışık – yılı uzaklığındaki iki galaksinin çoklu imgelerinden oluşuyor.
Keşif, Kaliforniya Üniversitesi'nden Raphael Gavazzi ve Tommaso Treu'nun yönettiği uluslar arası bir astronom ekibi tarafından yapıldı. Treu, böyle özel bir hizalanmayı görme ihtimalinin çok küçük olduğunu, bu keşifle "turnayı gözünden vurduklarını" söylüyor.
Ancak bu görüş inanılmaz bir yenilikten daha fazlasıdır. Ayrıca kara madde, karanlık enerji, uzak galaksilerin doğası ve Evren'in kendisinin eğrilmesine içgörüler sunabilen çok nadir bir fenomendir. Keşif devam etmekte olan 'Sloan Lens Advanced Camera for Surveys (SLACS)' programının bir parçasıdır.
Yerçekimsel mercek denen fenomen ön plandaki çok büyük bir galaksi arkasındaki uzak bir galaksiden gelen ışık ışınlarını büktüğü zaman gerçekleşir, aynen büyüteç camının yaptığı gibi. Her iki galaksi mükemmel şekilde hizalandıkları zaman, ışık ön plandaki galaksinin etrafında "Einstein halkası" denen bir çember oluşturur. Eğer başka daha uzak bir uzak galaksi aynı görüş hattında yatarsa, ikinci, daha büyük bir halka ortaya çıkar.
Pasaden, California'daki Jet Propulsion Laboratuarından Leonidas Moustakas "Böyle afallatıcı kozmik çakışmalar doğa ile ilgili çok şey ortaya koyar. Kara madde mercekten saklanmaz" diye ekliyor. "Bu merceğin zarafeti sadece doğanın kendisinin ortaya çıkardığı gizemler tarafından icat edilir."
Yerçekimsel mercek yaratmak için uzayı eğrilten ön plandaki galaksilerdeki karanlık madde dağılımı doğru bir şekilde haritalanabilir. İlave olarak, iki Einstein halkasının geometrisi ekibin ortadaki galaksinin kütlesini 1 milyar güneş kütlesine eşdeğer olarak kesin şekilde ölçmesini sağladı. Ekip bunun kozmolojik uzaklıktaki cüce bir galaksinin kütlesinin ilk kez ölçülmesi olduğunu bildiriyor.
Bunun gibi birçok çifte halka örneği yerçekimi ile uzayın bükülmesinin saf bağımsız ölçümünü sunacaktır. Bu da Evren'in çoğunluğunun yapıldığı şeyi ve karanlık enerjinin özelliklerini belirlemeye yardımcı olacaktır.
http://www.dailygalaxy.com/my_weblog/2008/01/athe-einstein-r.html
03.02.2008