Kelebek Etkisi

         Bir sistemin başlangıç verilerindeki ufak değişikliklerin, büyük ve öngörülemez sonuçlar doğurabilmesine verilen isim. Bu isim, Edward  N. Lorenz’in hava durumuyla verdiği örnekten geliyor: “Amazon Ormanları’nda bir kelebeğin kanat çırpması, Avrupa’da fırtına kopmasına sebep olabilir.”

         Kelebek Etkisi’ni 1963 yılında Edward N. Lorenz bilgisayarıyla hava durumuyla ilgili hesaplar yaparken buldu. İlk hesaplamasında 0,5 06127 sayısını başlangıç verisi olarak kullandı. İkinci hesaplamada ise 0,506 sayısını verdi. İki sayı arasında sadece yaklaşık 1/1000 (binde bir), yani bir kelebeğin kanat çırpmasının yarattığı rüzgar kadar küçük bir fark olmasına rağmen, süreç içinde ikinci hesap birinci hesaba karşın çok farklı neticeler verdi.

         Ayrıca Lorenz’in diferansiyel denklemini AB-3 metodu kullanılarak simule ettikten sonra x ve z eksenlerinin birbirine karşı çizmesi ile elde edilen şeklin kelebeğe benzemesi nedeniyle de bu ismin kullanıldığı öne sürülür.

         Öyle ya da böyle, hayatınızdaki minik ayrıntıları küçümsemeyin, büyük değişikliklerin habercisi olabilirler.

(Güncelleme: 12/06/2007)